[i]VLAAMSCH BELGIË SEDERT 1830
Vlaamsch België
sedert 1830
STUDIËN EN SCHETSEN BIJEENGEBRACHTDOOR HET ALGEMEEN BESTUUR VAN HETWILLEMS-FONDS TER GELEGENHEID VANHET JUBELJAAR 1905
EERSTE DEEL
VOORREDE
In 1905 vierde België de vijf-en-zeventigste verjaring van zijn inrichtingals zelfstandig rijk. Te dier gelegenheid heeft het Algemeen Bestuur vanhet Willems-fonds besloten een boek te laten verschijnen, dat een trouwbeeld zou wezen van den toestand van Vlaamsch België sedert 1830.
Dit boek wordt uitgegeven op het fonds, dat den naam draagt van denedeldenkenden man Dr Victor De Hoon, die door zijn milde giften en deoffervaardigheid zijner weduwe onze Instelling in staat stelt harewerkzaamheden uit te breiden tot verheffing onzer Vlaamsche landgenooten.Zoo is deze uitgave van het Victor De Hoon-fonds tevens een dankbare hulde,gewijd aan de diep vereerde nagedachtenis van onzen onvergetelijken[vi]weldoener[1].
De uiteenzetting van Vlaanderens toestand gedurende deze drie kwart eeuwsmoet ons volk de oogen openen, het behoeden tegen lamlendigheid en verderevernedering, het wilskracht en zelfvertrouwen inboezemen, het sterken inzijn gehechtheid aan stam en taal, in zijn liefde voor het vaderland.
Nog een andere verklaring willen wij hier afleggen:
Wij hebben er ons bij bepaald, den toestand van het Vlaamsche volk teschetsen sedert 1830, geenszins omdat wij onze medeburgers uit hetWalenland willen afscheiden van hun Vlaamsche broeders. Zulk een scheidingware niet alleen schadelijk, maar leidt tot inwendige verdeeldheid, waaralleen heil te wachten is van wederzijdsche waardeering en hartelijkegezindheid. Sedert meer dan een halve eeuw wijdt het Willems-fonds zichonverpoosd aan de zedelijke en stoffelijke opbeuring van 't Vlaamsche volk;het wil zijn geest verlichten, het een dieper besef doen krijgen van zijnnationaal zelfbestaan, van zijn plichten als mensch en als burger, tevensmedewerken tot een betere verhouding tusschen de beide stammen, waarbijieder zijn taal en eigenaardigheid behoudt, al zijn krachten ontplooien kanin de richting, waarheen hij door zijn natuur en aanleg gedreven w